Vajina huni şeklinde, içinde pek çok kas dokusu bulunan, belirli ölçülere kadar esneyebilen bir yapıdır. Yaklaşık olarak boyu 12 ile 14 cm arasında olan bir yapıdır. Evet, vajina normal doğumda genişlemektedir. Kontrolsüz ve çok hızlı bir doğumsa ya da doğumun daha iyi olması, bebek başının zarar görmemesi, yumuşak doku bariyerine takılı kalmaması amacıyla yapılan müdahaleler sonrasında vajina bütünlüğünü kaybetmektedir.

Vajinanın bütünlüğünü sağlamakta olan çok komplike bir kas yapısı vardır. Bütün ağırlığı ile bebek aşağıya doğru inerken ister istemez bu kaslarda bazı yerlerinde çökmeler ya da yırtılmalar olmaktadır. Bu durumda da vajina tabanı çöküyor. Vajinanın genişlemesi normal doğumlarda özellikle de ikinci ve üçüncü doğumlarda sık rastlanan bir durumdur. Vajinanın bu şekilde genişlemesi ya da açılarının bozulması mesaneni ya da rektumun açılarını değiştirip sarkmalarına neden olmaktadır.

Tüm bunlar cerrahi düzeltmeleri gerektiren anatomik bozukluklardır.

Normal doğum her kadının vajinasında yırtılmaya sebep olmaz. Vajinada ki yırtık denilen şey huni şeklinde olan kısımda olan yırtıklardır. Bunlar doğum sonrasında yapılan kontrollerde görülüp tedavisi yapılmaktadır. Zaten genellikle doğumun hemen sonrasında görülüp tamir edilmektedir. Asıl önemli olan normal doğum ile birlikte tabanın çökmesidir. Bu bölgede ki kas grubunun gevşeyip yırtılması en önemli noktadır. Şu bir gerçektir ki her doğumda bu yırtılmalar olacaktır diye bir kaide yoktur, ama bu evreler ile olup zor bir süreçtir.

İlk kez doğum yapanlarda, yani esneklik kazanmamış olan vajinalarda vajinal yırtılmalar daha sık görülmektedir.

Bu tür vajina da oluşan sarkmalar, genişlemeler, yırtılmalar zaman içerisinde beraberinde diğer organları da aşağıya çekmektedir. Bu organlar da ön kısımda bulunan mesane, arkada bulunan rektumdur. Çok doğum yapan kadınlarda mesane ve rektum görünür duruma bile gelebilmektedir.

Sezaryen doğumlarda mesane ya da rektumla hiç ilgisi yoktur. Çünkü bebek batından kesilerek alındığı için vajinanın esnemesine ya da yırtılmasına ya da sarmasına neden olmaz. Ancak normal doğumlarda özellikle de ikinci ya da üçüncü yapılan doğumlarda sık sık rastlanılan durumlardır mesanenin ve rektumun aşağıya doğru kayması ve vajinanın sarması gibi durumlar.

Önde mesanenin sarkmasına bağlı olarak karın içi basıncını arttıran durumlar da açı değiştirdiği için mesanenin sarkmasına bağlı olarak idrar kaçırma özellikle hapşırırken, koşarken ya da kahkaha atarken idrar kaçırma gibi sorunlar yaşanabilmektedir.

Tüm bu sarkmalar ancak cerrahi operasyonlar ile düzelebilmektedir. Ayrıca annenin doğumdan sonra rutin olarak vajina kontrolü yaptırması gerekmektedir. Bebek doğduktan 45 gün sonra mutlaka ilk vajina kontrolü yapılıp daha sonrasın da düzenli ve aynı periyotlar da uzman hekim kontrolünde olmaları gerekmektedir.