Günümüzde birçok kadın daha ince ve daha güzel görünmek adına vejetaryen diyetini tercih etmektedirler. Bu diyet şeklinde özellikle et ve balık gibi bazı besinler tüketilmemektedir. Fakat vejetaryen diyeti de olsa önemli olan bir kişinin alması gereken vitamin, protein ve mineralleri almasıdır.
Vejetaryen diyeti ile beslenenlerde hangi yönlerden eksiklik olur ve nasıl beslenmelidirler?
1. Vejetaryen diyetinde en önemli konu tüketilen besinleri sebze, meyve ve diğer kaynaklar yönünden çeşitlendirmektir. Aksi halde vejetaryen beslenme ile vücudun almadığı besinler dolayısıyla bazı vitamin, mineral ve protein eksiklikleri ortaya çıkacaktır.
Bu amaçla vejetaryen beslenmede besinleri olabildiğince renklendirmektir. Her renkten sebze ve meyveyi yemeye gayret göstermek önemli bir konudur.
2. Bilindiği gibi et ve balık önemli birer protein kaynaklarıdır. Balık ayrıca omega 3 yağ asitleri açısından kritik bir besindir. Vejetaryen beslenmeyle bunları alamayan bir kişi bunları ikame edecek diğer besinleri almaya gayret göstermelidir.
Bu amaçla inek sütü, az yağlı peynir, tahıllar, soya sütü, kuruyemişler, baklagiller, fıstık ezmesi önemli bir protein kaynaklarıdır. Bu proteinleri tek bir besinden değil, oldukça zengin kaynaklardan edinmek gerekir.
3. Vejetaryen beslenme şeklini tercih eden kişilerde B12 vitamini eksikliği ve D vitamini eksiliği sorunları da görülebilmektedir. Zaten normalde insanlarda D vitamini eksikliği yaşanan bir durumdur. Erkeklerin %40 ında, kadınların %50 sinde ve çocukların da %70 inde D vitamini eksiliği görülmektedir.
Bir de vejetaryen diyeti ile bu D vitamini eksikliği daha da artacaktır. Bunu yerine ikame etmek için diğer D vitamini kaynakları olan brokoli, ıspanak, nohut, barbunya, D vitamini karışımlı kahvaltılık gevrekler, karpuz, üzüm gibi besinler tüketilebilir. Ayrıca D vitamininin vücut tarafından emilimini artırmak için C vitamini içeren besinleri de tüketmek gerekecektir.
B12 vitamini eksiliği ise kansızlık sorununa yol açabilecek bir durumdur. B12 folik asit vitamininin vücut tarafından kullanılmasında yardımcı olur. Ayrıca kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda da görevlidir. B12 vitamininin bu özelliklerini dikkate aldığımızda ne kadar önemli bir vitamin olduğunu anlarız. Dolayısıyla vejetaryen diyeti ile beslenen kişilerin bu eksikliklerini tamamlamaları gerekir.
B12 vitamini ise maya özü, B12 takviyesi yapılmış ekmek ve kahvaltılık gevreklerde bulunur. Ayrıca B12 eksiliğini gidermek için B12 takviyesi de alınmalıdır. Çünkü B12 ağırlıklı olarak hayvansal ürünlerde bulunur. Özellikle veganlar için bu önemli bir eksiklik haline gelir.
4. Vejetaryen diyetiyle beslenen kişilerin ihmal etmemesi gereken bir başka mineral de kalsiyum mineralidir. Kalsiyum içeren besinleri mutlaka tüketmek gerekir. Kalsiyum da inek sütü ve süt ürünlerinde, kalsiyum takviye edilmiş soya sütü, yeşil yapraklı sebzeler ve portakal suyunda bulunur.
5. Vejetaryen diyeti ile beslenen kişilerde selenyum eksiliği de görülebilir. Çünkü selenyum özellikle et ve balıklarda bolca bulunur. Bunun için kuruyemiş ve yumurta özellikle tüketilmelidir.
Bazı kişiler ise çok daha katı bir vejetaryen diyeti uygulamakta ve et ve balığın yanında hiçbir hayvansal ürünü tüketmemektedirler. Bu gruba girenlere veganlar denmektedir. Bu özellikle sorun oluşturabilecek bir durumdur. Bu durumda uzman bir diyetisyenden özel olarak beslenme tavsiyeleri almak gerekecektir.
6. Vejetaryenlerde çinko eksikliği de görülebilmektedir. Çinko deniz ürünlerinde ve yumurtada bolca bulunur. Vejetaryenler ve veganlar bu tür besinleri alamadıkları için çinko eksikliğine karşı mercimek, kuruyemiş ve kuru fasulye tüketilebilir.
7. Demir mineralini de eksik etmek gerekir. Demir ette bolca bulunur. Et yönünden beslenmeyince vücutta demir eksikliği görülebilir. Bu amaçla demir içeren diğer besinlerden tüketmek gerekir. Demir takviyeli kahvaltılık gevrekler, kuru meyveler, susam ve kabak çekirdeği bu ihtiyacı karşılayabilir.