Üzgünüz ki her evlilik mutlu bir şekilde ilerlemiyor. Çiftler kötü giden evliliklerinde hayatlarını daha kaliteli bir şekilde sürdürmek için boşanma kararı alabiliyor. Avukat Saliha Ersöz Baştaş, boşanma davasıyla ilgili merak edilenleri anlattı.

Boşanma davası açabilmek için öncelikle boşanmanın nedenlerini belirlemek ve boşanmanın çekişmeli mi yoksa anlaşmalı mı olacağına karar vermek gerekmektedir.

Eğer boşanma şekli anlaşmalı olacak ise; bunun için bir anlaşmalı boşanma dilekçesi ve ekinde de bir anlaşma protokolünün bulunması gerekmektedir. Bu anlaşmalı boşanma protokolünde eşlerin üzerinde anlaştığı velayet, gayrimenkul ya da menkullerin bölüştürülmesi, nafaka miktarı, tazminat miktarı vs. gibi hususların belirtilerek karşılıklı imza altına alınması gerekmektedir.

Eğer boşanma davası çekişmeli olacak ise; öncelikle hangi boşanma nedenine dayanılacağına karar verilmesi gerekmektedir. Türk Medeni Kanunu’nda sayılan boşanma sebepleri sınırlı sayıda olup bunlar zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, terk, akıl hastalığı, ortak hayatın yeniden kurulamaması, evlilik birliğinin temelden sarsılmasıdır. Boşanma nedeni bunlardan hangisine dayanıyor ise, boşanma dava dilekçesinin konu kısmında bunu belirtmek gerekmektedir.

Dilekçenizi hazırladıktan sonra, yetkili olan Aile Mahkemesi’nin, Aile Mahkemesi’nin bulunmadığı yerlerde de Asliye Hukuk Mahkemesi’nin tevzi bürosuna verilir, dava harç ve gider avansı adı altında (yazışma, tebligat) masrafları tamamlanır. Mahkeme dosyayı inceler ve süreç tamamlandıktan sonra duruşma günü taraflara tebliğ edilir.

Boşanma davası tarafları avukat olmadan da dava açabilirler ve davalarını takip edebilirler.

Evlilik birliğinin temelden sarsılması, Ortak hayatın yeniden kurulamaması, zina, hayata kast, pek kötü ve onur kırıcı davranış, suç işleme, haysiyetsiz yaşam sürme, terk, akıl hastalığı gibi gerekçeler mevcut ise, bu gerekçelere dayanarak boşanma davası açılabilir.

Boşanma ve ayrılık davalarında yetkili ve görevli mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer Aile Mahkemesi, Aile Mahkemesi'nin bulunmaması halinde o yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülmektedir.

Taraflar dava dilekçelerinde ileri sürmüş oldukları ve davanın akıbetini etkileyecek iddialarını ispatlamak zorundadırlar. İspat külfeti iddia eden tarafa aittir. Örnek vermek gerekir ise; eşinin kendisini aldattığını iddia eden taraf bu iddiasını mahkemece kabul edilecek geçerli deliller ile kanıtlamakla yükümlüdür.

Eşlerden birisinin boşanmayı istememesi, eğer boşanma şartları oluşmuş ise boşanmayı etkilemez fakat davanın karar aşamasına gelme sürecini uzatması durumları da söz konusu olur. Hakim şartların oluştuğuna kanaat getirdiği takdirde dava boşanma ile sonuçlanır. Aksi takdirde dava reddedilir.

Hakim, çocuğun küçük olması durumunda, anne sevgisi ve şefkatine muhtaç olduğu kanaatiyle çocuğu anneye vermektedir. Eğer çocuk derdini anlatabilecek kadar büyümüş veya yaşı büyük ise, Sosyal Hizmet Uzmanı'nın, çocuğu dinlemek sureti ile görüşünü de alarak çocuğun mağdur olmayacağı taraf hangisi ise velayetini o tarafa verebilir. Hakim, velayeti alamayan tarafa eğer sakıncalı bir hal ve durumu yok ise, çocukla ilişki kurabilmesi için uygun gün veya günler belirleyebilir

Evlilik süresi 1 seneden az olan çiftlerin anlaşmalı boşanma gerekçesi ile başvuruları kanunda öngörülen 1 yıllık sürenin dolmamış olması sebebi ile reddedilmektedir. Davasını ispat edemeyen tarafın talepleri de davanın reddi kararı ile sonuçlanmaktadır.

Boşanma davalarında mahkemelerin iş yoğunluğu, dosyadaki delillerin toplanma süresi ve davanın karar verme aşamasına gelmesi dikkate alınarak, şartları tam olarak oluşmuş anlaşmalı boşanma durumlarında (evlilik birliği 1 senden fazla sürmüş çiftler açısından) tek celsede, çekişmeli boşanmalarda ise ortalama 1-2 sene zarfında boşanma davası sonuçlanabilir.