sancılı adet görme nedir nasıl geçer tedavisi…

Genel sorunlarımız içerisinde yer alan sancılı adet görme rahatsızlığı, yaşattığı büyük tahribatlar ile bizleri fazlasıyla zorlar meleklerim… Adet sancıları alt karın bölgesinden başlayarak, bele, sırta ve bacaklara yüksek şiddetlerde acı hissi yaşatarak, etkisi altına aldığı kişileri fazlasıyla zorlar. Bu ağrılar genellikle adet başlamadan bir gün önce başlayarak, özellikle adet döneminin ilk günü kendisini fazlasıyla hissetirirler. Bu ağrılar ile birlikte bulantı, baş ağrısı, kabızlık ve ishal gibi etkenlerde sıklıkla görülmektedir.

Adet sancısına neden olabilecek altta yatan herhangi bir hastalık saptanmaz ise bu duruma “primer dismenore” denmektedir. Genellikle ilk adet kanamalarından itibaren olan dismenore türüdür.

“Sekonder dismenore” terimi ise adet sancısına neden olan altta yatan başka bir hastalık varlığında kullanılır ve sonradan kazanılmış bir problemdir.

Primer dismenore toplumdaki kadınların yaklaşık olarak % 50’sini etkilemektedir. Genellikle adolesan dönemiyle birlikte başlar ve ilerleyen yaşla birlikte veya gebeliklerden sonra şiddetini azaltır.

Sekonder dismenore ise daha nadir görülür ve başlangıçta yokken ilerleyen yaşla herhangi bir dönemde başlayabilir.

Adet döneminde oluşan sancının nedeni; adet kanının dışarı atılması için oluşan rahimdeki kasılmalar ve rahimdeki dolaşımın azalmasıdır. Bu dönemde rahim içinden salgılanan “prostaglandin” adı verilen maddeler sinir uçlarını uyararak ağrı hissedilmesine sebep olmaktadır. Prostaglandinler vucüdumuzdaki pek çok dokuda bulunan ağrı maddeleridir.

Genel olarak yumurtlamanın olduğu adet sikluslarında sancılı adet görülür. Yani adet döneminde bir miktar dahi olsa sancı olması oldukça normaldir ve kadının o adette yumurtladığının göstergesidir.

Ancak bu ağrı ne kadar normal bir adeti gösterse de bazen kadını günlük işlerinden bile ala koyacak şiddette olabilir. Böyle durumlarda rahimdeki kanın dışarı atılabilmesi için geçmesi gereken servikal kanal normalden daha dar olabilir veya rahim ters pozisyonda (retrovert) olup kan kolayca boşalamaz ve kasılmalarla ağrı şiddetlenebilir.

Sekonder dismenore ise masum bir hastalık değildir. Genellikle üreme organlarını içine alan bir hastalığın göstergesidir. Özellikle “endometriozis” denilen hastalıkta belirgin olarak adet sancısı vardır ve bu ileri yaşlarda ortaya çıkmıştır.

Sekonder (ikincil) dismenorenin diğer nedenleri olarak; adenomiyozis, myomlar, uterus, tüplerin iltihabi hastalığı (PID) ve spiral kullanımı sayılabilir. Ayrıca rahim ağzındaki (serviks) “servisit” adı verilen enfeksiyonlar ve geçirilmiş kürtajlara bağlı daralmalar da adet kanının dışarıya boşalmasını engelleyerek dismenore şikayetine yol açabilir.

Tanı
Tanı, hastanın şikayeti ile kolayca konabilir. Ancak şikayetin herhangi bir nedene bağlı olup olmadığı bir muayene ve ultrason tetkiki ile incelenmelidir. Gerekirse bazı kan testleri istenebilir.

Hem tanı hem de tedavi amacıyla ilaç tedavisine dirençli durumlarda laparoskopi yapılabilir.

Tedavi
* Primer dismenore tedavisinde anti inflamatuar non-steroid grubuna giren ağrı kesiciler oldukça etkilidir.

Bu ağrı kesicilerin kullanımına adet başlamadan bir gün önce başlandığında etkileri daha da belirginleşir.

Ağrı kesicilere rağmen ağrı kesilmemişse doğum kontrol hapları kullanılabilir. Doğum kontrol hapları ile yumurtlama baskılanarak genelde etkili bir şekilde tedavi sağlanabilir.

* Sekonder dismenorede (belli bir nedene bağlı sancılı adet görmede) ise tedavi nedene yönelik olmalıdır. Dismenore sebebi olabilecek myom, endometriosis, polip, spiral kullanımı, endometrit veya servisit gibi nedenlerin varlığı aydınlatılmalıdır.

Tüm bu tedavilere rağmen ağrı yine de kesilmemişse veya sekonder dismenore varsa altta yatan hastalığı saptamak gereklidir. Bu amaçla laparoskopi uygulanarak karın içi organlar izlenebilir ve bu sırada bir takım cerrahi işlemlerle şikayetler giderilebilir.