Spermin tedaviden olumsuz etkileneceği, kanser ve immünosüpresif ilaçların kullanıldığı kanser dışı hastalığı olan erkeklerin spermleri dondurularak saklanabiliyor. Tedaviden sonra istendiğinde bu spermler suni dölleme ya da tüp bebek yöntemleriyle kullanılarak hastalara sağlıklı çocuk sahibi olma şansı yaratılıyor. Üreme hücrelerini etkileyecek bir hastalığa yakalanan, ya da ağır bir kaza geçiren erkeklerin spermleri istediklerinde çocuk sahibi olabilmeleri için özel koşullarda başarıyla donduruluyor.

Özellikle henüz çocuk sahibi olamamış, ilaçla, ışınla ya da ameliyatla kanser tedavisi görecek hastalar için sperm dondurulmasının bir seçenek olduğu belirtiliyor. Özellikle testis kanseri, hodgkin, non-hodgkin lenfoma gibi hastalığı olan erkekler bu yöntemden yararlanabiliyorlar. Uzmanlar, yaşam beklentisi yüksek kanserli hastalara çocuk sahibi olma umudunu veren bu yöntemin, önemli bir moral destek de oluşturacağı görüşündeler. Ancak sadece kanser hastaları değil, sperm hücresi hasarına neden olabilecek ilaçları kullanmak zorunda olan Behçet, Lupus ya da glomerülonefrit gibi hastalığı olan erkekler için de bu seçenek mevcut.

Kanser dışında glomerülonefrit gibi böbrek hastalarının, Lupus gibi bağ dokusu hastalığı olanların ya da kısırlaştırılma isteğiyle daha önce vazektomi uygulanmış erkeklerin kanallarının açılma girişimi sırasında alınan spermleri dondurulabilir. Ayrıca tüp bebek tedavisi sırasında psikolojik nedenlerle operasyon günü sperm vermekte zorlanan erkeklerden daha önce alınıp dondurulmuş sperm tüp bebek tedavisi için kullanılabilir. Trafik kazaları gibi nedenlerle oluşan omurilik yaralanmaları sonrasında ejekülasyon problemi olan erkeklerde, elektrik uyarısıyla elde edilebilen sperm hücreleri de dondurulabilir.

Sperm nasıl donduruluyor?

Sperm dondurulması sırasında sperm kalitesinin korunmasına özen gösterildiğini belirtiliyor. Standart sperm analizlerinin ardından, elde edilen örnekler dondurma işleminin neden olabileceği zarara karşı koruyucu niteliği olan bir madde ile karıştırılıyor ve programlanan dondurucularda ya da sıvı nitrojen buharına tutularak –196 derecede donduruluyor. Dondurma işlemi küçük kanüller veya ampuller içinde yapılarak bu örnekler sıvı nitrojen içinde saklanıyor.

Türkiye’de yasaların dondurulmuş spermin ancak veren kişi için kullanılmasına izin verdiği belirtiliyor, dondurulmuş spermlerin yardımcı üreme teknikleri olan suni döllenme ya da tüp bebek uygulaması için kullanılabileceği belirtiliyor. Bu yöntemlerin belli başarı oranları vardır. Uygulanan tekniğin özelliğine göre başarı şansı taze sperm kullanılan durumlara göre bazen daha düşük bazen ise aynıdır.