Doğum izninde hangi haklarınız var? Yasalar sizi ne kadar destekliyor, biliyor musunuz?

Analık sigortasından sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe, ilgili Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlara; kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden emzirme ödeneği verilir.
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması şarttır.
Analık halinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; doğumun olduğu tarihten, önceki oniki aydaki son üç ay içinde 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
Bunun dışında hamilelik döneminde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesi kapsamında, isteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verilmesi halinde ücretin verilmediği durumlarda SGK priminin de yatırılma zorunluluğu bulunmamaktadır.
İşyerim Hamile Kaldığım için Beni İşten Çıkarabilir mi?
Yukarıda belirtmiş olduğumuz fesih sebepleri dışında bir işçinin işten çıkartılması hukuka uygun bir fesih olmayacağından hamilelik durumunda da işçinin iş akdinin feshinde hukuka uyarlılık bulunmamaktadır.
Doğum İzninin Yarısı Kullanılırsa Problem Olur mu?
16 haftalık doğum izinlerinden sonra (çoklu gebeliklerde 18 hafta) altı aya kadar olan ücretsiz izin talebinizi işverene ilettiğinizde bu ücretsiz iznin ne oranda kullanabileceğine ilişkin uzlaşma işçi-işveren arasında karşılıklı anlaşmaya bağlıdır. Bu bakımdan ücretsiz iznin kullanıldığı süre boyunca işçinin ücret ve SGK prim hakkından faydalanamaması dışında kendisi için herhangi hukuki bir sorun ortaya çıkmayacaktır.
16 haftalık izin (çoklu gebeliklerde 18 hafta) ise kanunen işverenin vermekle yükümlü olduğu izindir. Zira yasa maddesi “Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır.” hükmüyle işverene çalıştırmama yükümü yüklemiş olup bu iznin yarısının kullanılmasının istenmesi halinde işverenin sizden gerekli doktor raporları ve muvaffakatınızı alma talebi ile karşılaşabilirsiniz.
SSK’lı Çalışanlar Doğum İzninden Sonra Ücretsiz İzin Kullanabilir mi?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesi uyarınca isteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir.

Av. Şafak Herdem