Bankalar kredi verme sürecinde zorunlu olarak tahsil edilmesi gerekmediği halde tüketicilerden dosya masrafı, komisyon gibi isimlerle bir takım ücretler alıyor. Yargıtay son yıllarda bankalar tarafından alınan bu dosya masraflarıyla ilgili karar verdi. Sözleşme hükümlerinin haksız şart olarak hükümsüz olduğu, tüketicinin hakkında bilgilendirilmediği, müzakere etme olanağına sahip olamadığı, bir zorlama sonucu ödemek zorunda kaldığı bu meblağların iade edilmesi gerektiği sonucuna varıldı.

Dosya masrafını son 2 yıl içinde ödediyseniz, Türkiye Bankalar Birliği Hakem Heyeti’ne başvurarak sonuç alabilirsiniz. Fakat Bankalar Birliği Hakem Heyeti’ne başvurmak istemiyorsanız ; değeri 2 bin TL'nin altındaki uyuşmazlıklarda İlçe Hakem Heyeti'ne, 2-3 bin TL arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetine, 3 bin TL üzerindeki uyuşmazlıklardaysa tüketici mahkemelerine başvurabilirsiniz.

Yasal yollara müracaat etmeden önce bankanıza bir ihtarname göndererek, haksız olarak tahsil edilen meblağın iadesini istemeniz uygun olabilir. İhtarname masrafı biraz fazla olabileceğinden iadeli taahhütlü posta yoluyla bir mektup göndermeyi de tercih edebilirsiniz. Bankanın size vereceği cevap olumsuz olabilir ya da herhangi bir cevap alamayabilirsiniz. Hatta sizinle ilgili belgelere ulaşabilmek için sizden bir miktar para isteyen banka yazılarını bile görebilirsiniz. Bankaya yaptığınız müracaatın neticesiz kalacağı yüksek ihtimal olmakla birlikte; bankanın bu konudaki niyetini tespit etmek anlamında bu başvuruyu yapmanız, akabinde de yasal yollara müracaat etmeniz uygun olabilir.

Tüketici Hakem Heyetleri, başvuruları gereğini yapmak üzere kabul etmek zorunda. Başvuru bir dilekçe ve ilgili belgelerle birlikte yapılıyor. Tüketici Hakem Heyeti gerekli gördüğü belgeleri taraflardan veya ilgili kurumlardan isteyebiliyor. Banka, hukuken "tacir" ve tüketiciye kredi verme işlemi de bir "ticari iş" olarak kabul ediliyor. Bu nedenle; iade talebinize bankaya ödemenin yapıldığı tarihten itibaren avans faizi işletilmesini ve ana paranın avans faiziyle birlikte ödenmesi isteğini de ekleyebilirsiniz. Nitekim Yargıtay'ın dosya masraflarının iadesinde yasal faiz değil de avans faizi işletilmesi gerektiğine ilişkin kararları bulunuyor.

Tüketici Hakem Heyeti'ne başvuru kolay ama iş yoğunlukları nedeniyle karar süreci oldukça uzun. İstanbul’da herhangi bir Hakem Heyeti'nden 1 yıldan önce karar almak neredeyse olanaksız. Yargıtay'ın tüketiciyi korumaya yönelik kararlar vermesi umut verici olsa da, uygulamada Hakem Heyetleri ve mahkemeler üzerindeki aşırı iş yoğunluğu nedeniyle tüketici mağduriyetinin çoğu kez zamanında giderilemediği ortada. Bu durumun farkında olan bankalar bu ve benzeri konulardaki tüketici taleplerini çok ciddiye almıyor, yargı aşamasında sebepsiz olarak aldıkları meblağlarının iadesinin kesinleşmesi aşamasına kadar geçecek birkaç yıllık süreyi finansal açıdan kazanç olarak görüyorlar. Eğer devlet, yargı üzerindeki iş yükünü azaltamıyorsa, hiç değilse bundan istifade eden bankaları ağır para cezaları ile karşı karşıya bırakarak yargı aşamasına geçilmeden tüketici mağduriyetini gidermelerini sağlamalı.