Amerikan Hastanesi Uyku Sağlığı ve Hastalıkları Bölüm Başkanı Dr. Sabri Derman, “Sağlıklı uykunun fiziksel ve ruhsal sağlık için şart olduğunu gösteren bilimsel araştırmalar hızla artıyor. Çocuklarda sağlıksız uykunun en önemli tehlikelerinden biri, bu çağda edinilen biyolojik ritimlerin kolayca yerleşmesi ve zor düzeltilebilmesi” diyor.

İyi uyusun, hemen büyüsün
Derman konuyla ilgili şöyle devam ediyor: “Uyku, gün içinde beyne giren algıların bileşenlerine ayrılıp beynin farklı bölgelerinde saklanması, aynı zamanda birbirleriyle ve eski bilgilerle ilintilendirilmesidir. Bu işlev, okula yeni başlayan çocuklarda özellikle önemli. Sağlıklı uyku, sadece uykunun toplam süresiyle ilgili değil. Erişkinlerde bu süre dört saat kadar kısa, 14 saat kadar uzun olabilir ve genetik faktörlerle belirlenir. Doğru zamanda, doğru süreyle, en az kesintiyle uyunması kaliteli uyku için şart. Normal uyku, rüyaların çoğunlukla görüldüğü REM uykusuyla diğer evrelerin, bu arada özellikle derin uykunun alındığı evrenin, yaklaşık 90-110 dakikalık döngüleri şeklinde olur. Büyüme hormonunun daha çok derin uykuda salgılandığını, uyku düzensizlikleriyle bozulduğunu biliyoruz.

Karanlık ortam gerekiyor
Uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen biyolojik ritim, beyinde salgılanan melatonin hormonuyla sağlanır. Bu hormonun tetikleyicisi de aydınlık-karanlık döngüleridir. Uyku ritmi, bütün ritimler gibi düzenlilik gerektirir. Anlaşılacağı gibi, sağlıklı uykunun olmazsa olmaz iki şartı, 1) Aynı saatlerde yatıp kalkmak, 2) Karanlık ve sessiz bir ortamda uyumaktır.

Kendi başına yatsın
Yakın zamanda edinilen bilgiler, yatak odasındaki en zayıf ışıkların bile melatonin salgılanmasını etkilediğini gösteriyor. Ebeveynle aynı yatakta veya odada yatmak da biyolojik ritimlerin yerleşmesini olumsuz etkiler. Unutulmaması gereken bir nokta da aile içindeki gerginliklerin ve çatışmaların çocuklar tarafından abartılı olarak değerlendirildiği. Çocuklarda oluşan korku ve huzursuzluklar, uyku dengelerini kolayca bozar. Kötü uyku çocuklarda, erişkinlerden farklı olarak, yorgunluktan ve uyuklamadan çok, hiperaktivite ve huysuzluk şeklinde ortaya çıkabilir.

Çocuklarda yetersiz ve/veya kalitesiz uyku, bilişsel becerilerin gelişmesini doğrudan etkiler, öğrenme ve uyum zorluklarına yol açabilir. Az bilinen bir olumsuzluk da, kötü uyku uyuyan insanlarda, diğer gündöngüsel metabolik ve hormonal işlevlerin de bozulması. Çocuklarda ciddi iştah artması ve kilo alma olabilir.

Ebeveynlerin ve öğretmenlerin, en genç öğrencilerinin gün içindeki yorgunluk ve duygudurumuna özellikle dikkat etmeleri, uyku hijyenini göz önünde bulundurmaları gerekmektedir. Genç beyinlerin sağlıklı uyku uyumalarına yardımcı olmaları, onlarda yerleşmesini sağlayacakları en önemli alışkanlıklardan birisidir. Sağlam kafa, sağlıklı uyuyan vücutta bulunur.